De praktijk van innovatie

‘Aan de ene kant zijn innovaties machtig interessant, maar aan de andere kant weet zeker de ervaren constructeur dat het daadwerkelijk implementeren ervan een uiterst moeizaam proces kan zijn. Wat kan de individuele constructeur, van junior tot CEO, doen om de onderneming ‘mee te krijgen’?’ Aldus het intro van ‘De praktische kant van innovatietheorie – I’ van Erik Tempelman, universitair hoofddocent aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft.

Maar wellicht kent u hem van zijn rol als spreker of als dagvoorzitter van de Constructeursdag – de laatste vijf edities heeft hij geen jaar overgeslagen. En de rol van dagvoorzitter van alweer de zesde Constructeursdag van dit decennium zal hij ook dit jaar weer op zich nemen. Zijn tweeluik – gepubliceerd in Constructeur 3 en 4 van dit jaar leent zich bij uitstek als materiaal voor zelfstudie. En dat is voor tweeërlei uitleg vatbaar: een mooi theoretisch basis, maar ook een mogelijkheid om zelf stil te staan bij de vraag of uw bedrijf zich aan vooraan de innovatiefrontlinie bevindt. Of dat het wellicht wat bedachtzamer of te bedachtzaam gaat.

Begrijpen en verklaren

Waar u zich in dat spectrum te vinden bent is wellicht ook afhankelijk van uw organisatie en het management. Of zoals een van de sprekers van dit jaar – prof. dr. ir. Mathieu Weggeman – het placht te zeggen: “Leiding geven aan professionals? Niet doen!” Niet toevallig de titel van een van zijn boeken. Hij is hoogleraar Organisatiekunde, in het bijzonder Innovatie Management aan de Faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences van de Technische Universiteit in Eindhoven. Mathieu heeft als focus voor zijn onderzoek gekozen voor het begrijpen en verklaren van innovatieprocessen in technologie-, kennisintensieve en culturele organisaties. Zijn bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het leidinggeven aan professionals, strategieformulering, het realiseren van collectieve ambitie in teams en organisaties en de werkwijzen en het waardensystemen van de nieuwe generatie.

Groot en klein

Zit daar nu eigenlijk een verschil in als je kijkt naar de grootte van een organisatie? Die innovatiedrang? Bestaat er een correlatie tussen bedrijfsgrootte en de aversie ten opzichte van innovatie? En is dat bij de wat kleinere onderneming een kwestie van budget? En wat staat de grotere bedrijven in de weg om voortvarend te werk te gaan? Is het ontwerpproces te veel onderverdeeld en heeft niemand meer het overzicht? Mark Rahusen van EDS Innovation kan in elk geval niks met “Nee, dat gaat niet”. Leer van Mark hoe je de grootste innovatiekansen identificeert en hoe je links of rechtsom hetzij via Inkoop, of via Productie of via Logistiek je gelijk kan halen. Lukt het dan nog niet, dan mag je hem altijd bellen. De resultaten die EDS weet te behalen spreken tot de verbeelding. En daarbij gaat het niet zelden om innovatieve herontwerpen die dan vervolgens worden gegoten of gesmeed en veelal tientallen procenten lichter zijn dan het origineel. Dat leest u goed en dat in dezelfde zin: gieten, smeden en innovatie.

Augmented Reality betaalbaar gemaakt

Wie innovatie zoekt die meer van deze tijd is: de Enschedese startup Aryzon had afgelopen mei de wereldprimeur met de allereerste kartonnen Augmented Reality (AR) bril voor minder dan 30 euro. Het bedrijf lanceerde in mei een succesvolle Kickstarter crowdfunding actie waarmee ze ruim 109.000 euro ophaalden. Doordat de bril zo betaalbaar is, kan iedereen met Augmented Reality experimenteren. Bovendien werkt de bril in combinatie met een eigen smartphone. Voordat ze komende januari op de International Consumer Electronics Show (CES) in Las vegas , een van de grootste technologiebeurzen die de wereld kent, op het Holland Startup Paviljoen de Aryzon-headset gaan promoten, komt medeoprichter Leon Schipper naar de Constructeursdag. Om hun kijk – en dat zou je in dit geval letterlijk kunnen nemen – op innovatie te delen. Want bezoekers van de Constructeursdag krijgen een exemplaar mee naar huis, mede mogelijk gemaakt dankzij Eriks als een van de sponsoren van het evenement.

Licht bevonden

Voor wie dit te licht is, Theo Verbruggen en Lutz Dobrowohl – beiden van Altair – doen dar ook nog een schepje bovenop met hun tweetalig lezing ‘Lichtgewicht productie dankzij simulatie-gestuurd ontwerpen’. Hoe dat in zijn werk gaat zal aan de hand van het herontwerp van gaffelarm voor een schijveneg van het Duitse Amazone. De gelast uitvoering is hierbij uiteindelijk door een gegoten uitvoering vervangen dankzij de combinatie topologieoptimalisatie en een 3D-geprinte gietvorm. De nieuwe arm is niet alleen lichter, maar de levensduur is ook nog eens met een factor 2,5 verbetert. In een tweede praktijkvoorbeeld wordt een compleet geprint spuitgietgereedschap behandeld. Dankzij de combinatie CFD en topologieoptimalisatie is de productie van het gereedschap zo efficiënt dat de klant niet alleen van lichtere, snellere en betere gereedschappen profiteert, de cyclustijden worden ook nog eens korter.

Andere orde

Simulatie van een andere orde om van uw innovatie een succes te maken, komt voorbij bij JB Systems. Zij verenigen het ‘mechanische’ met het soft- en hardwarematige. Zij passen Hardware-In-the-Loop (HIL) simulatie toe. Bij deze techniek worden het besturingssysteem inclusief de software die uiteindelijk de echte machine gaan besturen, meegenomen in de simulatie. Gedreven door steeds meer beschikbare rekenkracht en de ontwikkelingen in de gaming industrie kan de machinebouw interessante resultaten bereiken als betere softwarekwaliteit, drastisch versnellen van inbedrijfnames en en betere operator training. Peter Bouman laat zien dat lichtgewicht ook hier een rol speelt als het gaat om het ‘bouwen’ van de simulatie op basis van 3DSTEP-files en MatLab-modellen. De praktijkresultaten zijn meer van de klasse ‘zwaargewicht’.

Aanmoedigen

De praktijk van innovatie is ook er zelf in geloven en niet opgeven. Om u daartoe verder aan te moedigen, is Volkert van der Wijk uitgenodigd. Hij is beeldend kunstenaar, universitair docent aan de TU Delft bij de vakgroep Mechatronic System Design, en visiting research fellow aan King's College London. Hij werkt nu verder aan zijn wetenschappelijk onderzoek naar ontwerpmethoden voor gebalanceerde en dynamisch uitmuntende mechanismen. Dit is van groot belang voor de snelle hogeprecisie robotmanipulatoren in de verpakkings- en halfgeleiderindustrie.

Maar het is ook prachtig toepasbaar in de bewegende architectuur en kunst. Zoals in zijn grote bewegende kunstwerk ‘De Taaie Tiller’, een machine die de kijker aanmoedigt de moed nooit op te geven. Dit dynamisch balansmechanisme is na 2,5 jaar bouwen op 9 mei 2017 geopend op de Universiteit Twente en is een opmaat voor een nog zes maal zo grote versie voor in Rotterdam.

Jongste innovaties

Houd voor meer updates op het programma Engineersonline in de gaten. Ook dit jaar wordt de Constructeursdag mede mogelijk gemaakt door verschillende sponsoren. Behalve Eriks zijn dat dit jaar Ajilon Engineering, Altair, CAD2M, Eaton, Faro, Festo, IMC Test & Measurement, JB Systems, Kobout, Leapfrog, Helukabel, Reden en Schneider Electric. Ook dit jaar stelt LEapfrog weer een 3D-printer beschikbaar die aan het eind van het evenement pnder de aanwezigen wordt verloot.

De sponsoren zijn op de dag zelf beschikbaar om ontwerpers en constructeurs met raad en daad bij te staan bij hun ontwerpuitdagingen of anderszins met de jongste innovaties de weg naar de toekomst kunnen wijzen. Het evenement is mede dankzij de sponsoren gratis toegankelijk voor abonnees van Constructeur en eveneens voor leden van de Dutch Society for Precision Engineering (DSPE). Niet-abonnees betalen – verschil moet er zijn – dankzij de sponsoren een alleszins schappelijke € 75,-.