17/08/2017
Door Ad Spijkers
Laboratoria plannen of uitbreiden is een complexe en dure aangelegenheid. Er ontstaan snel fouten die later moeilijk te corrigeren zijn. Met de LabPlanner van het Fraunhofer-IPA kunnen gebruikers de nieuwe infrastructuur direct in de bestaande omgeving laten invoegen.
Concepten voor laboratoria ontwikkelen geldt als bijzonder uitdagend. Vaak moet het hoofd van het laboratorium rond een bestaande situatie heen plannen en rekening houden met veel beperkingen en richtlijnen. De omgeving is bovendien complex en bestaat uit kleine stukjes de te integreren systemen zijn juist weer groot. Daarbij komt nog dat de automatisering in deze sector nog niet breed ingeburgerd is.
Conventionele methoden om het ontwerp te visualiseren bereiken daarbij snel hun grenzen. Met flipcharts, PowerPoint of 3D-modellen kan de gebruiker zich het gerede laboratorium moeilijk voorstellen, is de ervaring van de onderzoekers aan het Fraunhofer-Institut für Produktionstechnik und Automatisierung (IPA). Als later blijkt dat een proces niet loop zoals dat is gepland, zijn daar gewoonlijk veel kosten aan verbonden.
HoloLens voor het laboratorium
LabPlanner helpt bij het plannen van laboratoria de risico's vooraf te verkleinen. Een HoloLens-bril, die nieuwe objecten in bestaande ruimten invoegt, vormt de basis. De wetenschappers van Fraunhoer-IPA hebben de toepassing hiervan naar het laboratorium gebracht en de CAD-data van laboratoriumapparatuur en -installaties daarop beschikbaar gesteld. Bovendien hebben ze verschillende testseries uitgevoerd en daarbij de spraak- en gebaarbesturing geoptimaliseerd.
Met de bril herkent de laboratoriumgebruiker precies hoe nieuwe apparatuur past binnen de bestaande installatie. Processen kunnen daardoor reeds vooraf volgens kritische factoren worden geëvalueerd. Ook voor de planning van nieuwe laboratoria komt de oplossing van pas. In vergelijking met andere visualiseringsmethoden zoals 3D-modellen is het gebruik van de HoloLens-bril economisch en direct beschikbaar.
Hulpmiddel bij documentatie
De LabPlanner is echter niet alle geschikt voor de visualisering van infrastructuur. Laboratoriummedewerkers kunnen hiermee voor de context relevante data laten tonen, die bij de laboratoriumorganisatie, intralogistiek en persoonlijke veiligheid van belang zijn. In het bijzonder in de beperkte laboratoriumomgeving zitten vaak verborgen uitdagingen.
De HoloLens maakt bovendien een volledige documentatie van de planningsprocessen mogelijk. Bij de strenge regelgeving in de branche biedt dat een grote meerwaarde. Bovendien zou men doelgericht informatie over het proces laten weergeven en daardoor tijd besparen en fouten vermijden.
De LabPlanner is ontwikkeld in het kader van het Innovation Center für Laborautomatisierung Stuttgart (nICLAS). Momenteel bevindt het systeem zich bij projectpartners in de testfase. Geïnteresseerde laboratoriumgebruikers kunnen het echter al afnemen en het door het nICLAS-team naar behoefte verder laten ontwikkelen.